Վարդանանց պատերազմ

387թվին Հայաստանը առաջին անգամ բաժանում են երկու մասի, Արևմտյան Հայաստանը տրվում է Հռոմին, իսկ Արևելյանը՝ Պարսկաստանին։ 450 թվականներին Պարսիկները որոշում են փոխել քրիստոնյա հայերի կրոնը և դարձնել կրակապաշտ իրենց նման, Հազկերտ 2րդը նամակ է ուղարկում հայ իշխաններում, որում առաջարկում է կրոնափոխ լինել։ Ինչից հետո Արտաշատում կայանում է ժողով սպարապետի, մարզպանի և կաթողիկոսի հետ, որի ընթացքում Հազկերտը մերժվում է։ Դրանից հետո Հազկերտը նրանց կանչում է Պարսկաստանի մայրաքաղաք և պահանջում կրոնափոխ լինել հակառակ դեպքում սպառնալով սպանել։ Հայ իշխանների Մամիկոնյանի գլխավորությամբ կեղծ ընդունում են առաջարկը, որ կարողանան վերադառնալ հետ հայրենիք և ղեկավարեն պայքարը։ Նրանք վերադառնում են և սկսում են պատրաստվել պայքարին, նրանց կողքին է կանգնում Հայ Առաքելական եկեղեցին, և 449 թվականին ապսամբության որոշումն ընդունել հետո 451 թվականի մայիսի 26ին Ավարայրի դաշտում տեղի է ունենում ճակատամարտը, որում երկու կողմն էլ պարտություն կրեց։ Դրանից հետո պարսիկները ժամանակավոր հրաժարվում են հայերին կրոնափոխ անելուց։